Chạy xe dọc quốc lộ 6, du kháchsẽ thấy những rừng ban trắng nối tiếp nhau, lúc ở trên đồi, lúc thấp thoáng dưới thung lũng.
Ở trên đồi, nhìn xa ban như những chấm trắng phết trên nền xanh, nền vàng của cây rừng, của tre trúc, gần 1 tí, thấy ban chảy xòa xuống như dòng thác, cây nọ nối tiếp cây kia, trắng rợp đồi rừng.
Ban Mộc Châu nở dọc quốc lộ 6, đầu thị trấn Mộc Châu cho đến hết địa phận xã Chiềng Hắc, giáp Yên Châu. Muốn ngắm hoa ban tiếp, lại phải vượt qua Yên Châu, tới cuối Mai Sơn, đầu thành phố Sơn La mới lại thấy, đất Yên Châu, lạ thay, rất hiếm thấy hoa ban.
Có những đoạn đường siêu đẹp, một bên là những hàng ban được UBND huyện Mộc Châu chỉ đạo trồng 5 năm nay, hàng hoa trắng muốt như những đường hoa anh đào ở Nhật Bản, Hàn Quốc; bên kia đường là vách núi, ban chảy tràn từ đỉnh núi xuống, ban nghiêng mình ra khỏi vách đá, xòa xuống đường cho người ta ngắm nghía, trầm trồ.
Ta cứ nghĩ ban chỉ có màu trắng nhưng không phải, khi đến rừng ban, ngẩn người ngắm mới thấy sắc ban đa dạng lắm, có cây hoa trắng muốt, cũng có cây hoa trắng, phớt hồng đầu cánh, có cây hoa tím thẫm, có cây nửa tím nửa hồng. Hóa ra, rừng ban nhìn xa thì trắng, lại gần cũng đa sắc, đa hình. Ban khác loại cây khác, lá xanh quanh năm, nhưng khi bung nụ, hoa nở thì lá bắt đầu rụng, hoa nhiều cũng là lúc trên cây không còn lá, bởi vậy hoa lại càng đẹp hơn.
Mùa ban cũng là mùa xoan nở, thấp thoáng sau những rừng ban là rừng xoan tim tím, mùi thơm của hai loại hoa cứ quẩn, cứ xoắn vào, du khách chỉ thấy thơm mà không rõ hương hoa gì.
Đứng dưới gốc ban, nhìn xuống lũng, qua những chùm ban trắng và hương hoa thơm dìu dịu, sẽ thấy bên kia đồi những cây ban trắng đang phủ xuống những ruộng lúa đang vào vụ cấy, hay những ngôi nhà sàn ấm ấp khói bếp bay lên. Mùa ban đến, cũng là mùa hoa gọi nước về, ban nở – người ta xuống cấy.
Còn lâu nữa mới có lúa mới, nhưng hoa ban thì chén được rồi, người Thái, và giờ cả người Kinh nữa lên rừng nhặt những bông hoa ban, nụ ban mới vừa rụng xuống hoặc vin cành hái những bông ban dưới thấp về chế biến thành những món ăn đặc sản Mộc Châu ngon tuyệt.
Nụ nhỏ, nụ vừa hé, nụ to to, hoa ban nữa, tất cả nhặt bỏ cuống cho vào chần sơ qua nước ấm rồi đem chế thành nhiều món ăn khác nhau. Hoa ban xào măng đắng, thịt bò; hoa ban nộm rau rừng; hoa ban nấu canh xương, hoa ban nhồi cá nướng, hấp; hoa ban ăn cùng lẩu như một loại rau; có người còn sáng chế món salat hoa ban dâu tây.
Hoa ban ăn sống có vị ngọt nhẹ, mát dịu, hoa ban chế thành các món ăn có vị ngọt xen lẫn bùi bùi, nộm thì giòn giòn ở cuống, mềm mềm ở cánh, xào lẫn măng đắng, mắng bớt đắng, xào lẫn bò khai, bò khai bớt mùi…
Nói chung, để ăn hoa ban riêng thì không mấy hấp dẫn, nhưng đặt hoa ban với những thức khác của núi rừng Tây Bắc, tất cả hòa trộn vào thành thứ đặc sản riêng có của Mộc Châu, Tây Bắc, ít nơi nào có được.
Nguồn: Sưu tầm
Xem tin du lịch dưới đây:
